voorzaaien of direct in de volle grond zaaien?

Je eigen pluktuin creëren begint met zaaien. Zaaien is niets meer of minder dan zaadjes in de aarde doen, zorgen voor vocht, licht en warmte en het moeilijkste gedeelte: geduld op zien te brengen tot ze gaan groeien. Een simpele handeling waar een mooie belofte in schuilt. Ieder zaadje is in potentie een hele plant waar je iets moois en/of lekkers van kunt plukken. Bloemen, groente, vruchten, het begint allemaal met dat ene zaadje.

In mijn eigen pluktuin werk ik veel met eenjarigen. Dit zijn bloemsoorten die in slechts één jaar de hele cyclus van zaad tot zaad doormaken. Het begint met het ene zaadje dat jij in de aarde doet, waar een mooie plant uit groeit. Enkele maanden later oogst jij de bloemen en zodra we richting het einde van het bloeiseizoen gaat maakt de plant weer zaden aan. Die zaden kan je oogsten en het volgende jaar opnieuw zaaien. Een indrukwekkende prestatie in slechts een paar maanden, vind je ook niet?!

Zaaien kan op verschillende manieren: voorzaaien, en direct in de volle grond.

Het voordeel van voorzaaien is dat je eerder in het jaar kan beginnen met zaaien dan wanneer je direct in de volle grond zaait. Je plant gaat al lekker beginnen met groeien en jij kan hierdoor weken eerder genieten van de bloei. Je zet namelijk half mei een plantje buiten dat al bijna 2 maanden oud is, in plaats van dat je op dat moment een zaadje in de grond doet. Een bijkomend voordeel van een groter plantje in de grond zetten is dat je minder last hebt van muizen en slakken die je zaden of je planten opeten.


Daarnaast is het heel fijn op deze manier controle te hebben over je plantjes, soorten en de hoeveelheid. Op het moment dat je je planten voorzaait kies je zelf hoeveel zaadjes je plant en welke soorten & kleuren. Op het moment dat zaadjes niet opkomen (en je dus minder planten krijgt dan je hoopte) ben je vaak nog ruim op tijd om bij te zaaien. Ik geef vaak het advies 20% meer te zaaien dan je planten nodig hebt, want er is altijd een marge van zaadjes die niet opkomen of plantjes die alsnog doodgaan. Dat gebeurt iedereen, dus als dit bij jou het geval is ligt het echt niet aan jouw groene vingers. En als toch alles opkomt en het overleefd heb je lekker wat plantjes om weg te geven, daar wordt iedereen blij van. Ook kan je bij het uitplanten zorgen dat de plantjes op de juiste afstand van elkaar staan en iedereen genoeg ruimte heeft om tot bloei te komen.

Redenen om direct in de volle grond te zaaien zijn er natuurlijk ook.

Direct in de volle grond zaaien scheelt werk, want je bent niet met potjes en gieters in de weer en hoeft er thuis geen vensterbanken voor vrij te maken. Maar het is ook een stuk minder makkelijk te controleren. Want tijdens het zaaien in de grond maak je vaak ook onkruidzaden ‘wakker’, tijdens het water geven kunnen de zaden wegspoelen en dan zijn er nog een boel insecten, vogels en muisjes die jouw zaadjes ook wel lekker vinden.. dus als er niks opkomt heb je eigenlijk geen idee hoe dat nou komt. Toch wil ik je niet ontmoedigen om dit ook eens te proberen, want als het wél lukt heb je op een super makkelijke manier heel veel bloemen om van te plukken. En het is ook fijn dat je het op deze manier iets meer aan de natuur overlaat. De zaden zullen ontkiemen op het moment dat zij voelen dat hun ideale omstandigheden gekomen zijn, bijvoorbeeld qua (grond) temperatuur of daglengte (uren licht op een dag). 


Ter illustratie, afgelopen jaar heb ik mijn korenbloemen zowel voorgezaaid, als direct in de volle grond. Ongeveer 3 weken na elkaar, in de hoop dat de bloei elkaar op zou volgen. Dus als de eerste (voorgezaaide) zaaisels uitgebloeid waren, zou de volgende zaai-ronde in bloei komen. Ook de direct gezaaide zaden kwamen grotendeels op en het grappige was dat die uiteindelijk even snel bloeide als mijn 3 weken eerder voorgezaaide exemplaren. Er was uiteindelijk helemaal geen onderscheid meer te maken. Experiment geslaagd! Je kunt altijd de helft van je zaden voorzaaien en de helft direct in de volle grond, om zelf te ervaren wat de verschillen zijn en welke methode het beste bij jouw manier van tuinieren past.

Zo begin je zelf een pluktuin

Ik geloof dat het een beetje klinkt als ‘wij van WC-eend raden WC-eend aan’ maar ik zou je écht eens willen uitdagen dit jaar een begin te maken met het zaaien van je eigen bloemen. De voldoening van een zaadje uit laten groeien tot een plant en daar ook nog eens de mooiste bloemen van plukken is onbeschrijfelijk, daarom moet je het maar gewoon eens zelf doen en ervaren. Maar hoe begin je daar nou mee? Dit is denk ik de meest gestelde vraag die ik in mijn DM’s zie verschijnen, en dat snap ik wel. Leuk hoor, al die bloemen uit je eigen tuin plukken, maar ze komen daar natuurlijk niet vanzelf. Met deze blog help ik je een stukje op weg zodat jij straks ook onbeperkt zelfgekweekte bloemen plukt.

1. Breng jouw situatie in kaart

Heb je een stukje tuin tot je beschikking of ga je in potten/bakken tuinieren? Hoeveel zonuren heb je op die plek? Hoe is de bodemkwaliteit? Voor een pluktuin met voornamelijk éénjarige bloemen die je zelf zaait, is het prettig om minimaal 6 zonuren per dag te hebben. Natuurlijk zijn er uitzonderingen en kan je zeker soorten vinden die het goed doen met minder zonuren, maar toch zijn licht en warmte de belangrijkste ingrediënten van je pluktuin. Belangrijk dus om in kaart te brengen of de plek die jij in gedachten hebt geschikt is voor dit doel. Je hoeft echt niet een heel stuk van je tuin leeg te maken om een pluktuin te creëren, want van vaste planten kan je vaak ook allerlei moois plukken. Als aanvulling zaai je dan nog wat mooie eenjarige, en voilà, een prachtige variatie aan plukbloemen.

2. Bedenk wat jouw doel is

Wil je elke week een bos bloemen voor op je eigen eettafel plukken, je vrienden en familie op hun verjaardag verrassen met bloemen of boeketjes uitdelen bij het verzorgingstehuis om de hoek? Of misschien wil je wel je eigen droogbloemen kweken? Om een goed pluktuinplan te maken is het fijn om voor jezelf te bepalen wat je doel met de bloemen is. Hoeveel ruimte heb je tot je beschikking, hoeveel tijd wil je in dit project steken en wat maakt dat het voor jou een succes is? Aan de hand van de antwoorden op deze vragen bepaal je de omvang van jouw pluktuin en de soorten bloemen die erin komen te staan. Als je er niet teveel tijd in wil steken kan het handig zijn om een paar soorten te kiezen die meerdere bloemen aan één plant krijgen, zoals oa korenbloemen. Daar kan je van blijven plukken, anders dan bijvoorbeeld de meeste zonnebloemen waarbij je meestal maar 1 bloem van kan plukken. Mijn advies is meestal: begin klein. Probeer het een, en als je het leuk vindt kan je volgend jaar altijd uitbreiden. Liever te klein beginnen en expansiedrang krijgen dan te groot beginnen en afhaken.

3. Kies soorten

Nu komt het leuke gedeelte: soorten kiezen. Zodra je begin met zelf zaaien ga je vanzelf merken dat er talloze soorten zaden te koop zijn van bloemen die je niet in een bloemenwinkel of bij de supermarkt ziet. Dat kan allerlei redenen hebben, maar hoe leuk dat je nu alles zelf kan uit kiezen? Kijk eens goed om je heen in tuinen en tijdschriften en houd een lijstje bij van soorten die jou aanspreken (tip: probeer de app Plantsnap eens: je maakt een foto van de plant/bloem en de app vertelt je welke soort het is. Handig!). Misschien zie je al een patroon van bloemen, kleuren of vormen die je aanspreken. Je kledingstijl en interieur kunnen hierin ook een leidraad zijn.

Hopelijk heb ik je hiermee een klein beetje op weg geholpen naar je eigen pluktuin. Uiteraard is er nog veel meer over te vertellen, dus houdt deze blog in de gaten voor meer inspiratie! Wil je meteen beginnen? Kijk dan eens in mijn webshop naar mijn boek Pluktuin, waarin ik je alles leer over het zaaien, verzorgen, oogsten, stylen en drogen van je eigen bloemen of koop de Pluktuin Zadenbox waarmee je meteen 8 soorten bloemzaden in huis haalt die heel geschikt zijn als plukbloem.

inspiratie: Floret Flower Farm

Als je Floret Flower Farm nog niet kent ben ik echt onwijs jaloers, want dan heb je nog zoveel te lezen, kijken en ontdekken! Floret is een van de bekendste Flower Farms van de wereld durf ik wel te zeggen. Ze telen de prachtigste bloemen in enorme hoeveelheden en delen hun leven op de farm online. De Instagram van oprichtster Erin Benzakein staat vol met de mooiste plaatjes, maar haar blog is waar je echt een goudmijn opentrekt. Ontelbare berichten vol met informatie over bloemen, soorten, tips en inspiratie waar ik zelf urenlang rondgedwaald heb en nog geregeld terugkom om dingen op te zoeken. Heerlijk en zo inspirerend! Ik heb al vaak gedroomd van een seizoen WWOOFen op deze prachtige plek, maar geen idee of dat mogelijk is.. Wie weet ooit! Dromen mag, toch?

Erin is dé farmer/florist/bloemenkoningin van dit decennium als je het mij vraagt. Ik vind alles wat ze doet geweldig #fangirl. De afgelopen 10 jaar heeft ze met haar man Chris vanuit het niets een enorm succesvol bedrijf opgericht, teelt ze de mooiste en meest bijzondere snijbloemen en als kers op de taart heeft ze al haar kennis opgeschreven in 2 boeken. In 'Cut Flower Garden' leer je haar geheimen over hoe je zelf bloemen teelt en hoe je je ruimte zo goed mogelijk benut door middel van succession planting. Ze legt je uit welke soorten het meest geschikt zijn als snijbloem, je hoe ze het beste laat groeien, wanneer je ze kan oogsten en hoe je ze na de oogst kan behandelen voor een zo lang mogelijk vaasleven. In haar 2e boek 'A Year in Flowers' leert ze je hoe je prachtige arrangementen, bloemstukken en boeketten maakt van je zelfgeteelde bloemen. Het boek is ingedeeld aan de hand van de seizoenen en laat je precies zien wat wanneer groeit, hoe je daar mooie combinaties mee kunt maken en inspireert om materialen te gebruiken die je in eerste instantie zelf misschien niet bedacht had. Grassen, zaaddozen, bloemen in verschillende stadia, klein fruit en zelfs groente wordt verwerkt in de prachtigste bloemstukken. Doordat alles stap voor stap wordt uitgelegd is het heel overzichtelijk en laagdrempelig om zelf aan de slag te gaan. Het heeft mij anders leren kijken naar het groen en de natuurlijke materialen die ik om me heen zie. Boek 3 van haar hand verschijnt begin 2020 en zal volledig toegewijd zijn aan de dahlia. Ik kan niet wachten!

Ondanks dat de boeken vooralsnog alleen in het Engels zijn verschenen, zijn het echt enorme aanraders als je alles wilt leren over zelf bloemen telen. Het zorgt er wel voor dat je sommige termen vooral in het Engels kent/gebruikt. Dus wees voorbereid op tubers, cut-and-come-again flowers, succession planting en dripirrigation als vakjargon. Sommige termen klinken in het Nederlands nou eenmaal veel minder vloeiend. De nieuwste focus van Floret is het winnen van zaden van de bijzondere rassen die ze op de farm telen en hun voorraad is doorgaans binnen enkele dagen uitverkocht als de zaden online staan (#goals). Jammer genoeg verzenden momenteel niet naar Nederland maar wellicht komt daar nog verandering in. De zaden zijn wat aan de prijzige kant maar ik geloof ook dat de kwaliteit niet teleur zal stellen.

Als echte fangirl heb ik deze winter haar Online Workshop gevolgd, waarin je in 6 modules alles leert over Floret en hun werkwijze. Zowel qua telen als de marketing, afzetkanalen voor je bloemen en nog veel meer. De inhoud is in grote lijnen gebaseerd op 'Cut Flower Garden', maar dan uitgebreider. Vlak voor de start ontvang je een geweldig pakket thuis met een fysiek werkboek en andere Floret goodies waarmee de voorpret begonnen is. Het werkboek heb ik tientallen keren doorgebladerd omdat ik niet kon wachten tot het zou beginnen, en toen het eenmaal zover was heb ik tot diep in de nacht de eerste module gebingewatched. Wat was dat heerlijk en ik weet nog goed dat ik aan alles voelde dat dit was wat ik wilde. De Online Workshop is een enorme financiële investering (zelfs met de kortingscode waarmee ik verrast werd), maar wat mij betreft is 'ie het echt dubbel en dwars waard. Het leuke is dat je je leven lang toegang houdt en dat de content ieder jaar aangevuld wordt zodra een nieuwe lichting studenten de workshop gaat volgen. Ook is er een communitygedeelte waarin alle deelnemers ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen en een supportteam van Floret inhoudelijke vragen beantwoord. De leukste verhalen komen voorbij maar ook frustraties over korte stelen, slakkenplagen en droogte worden gedeeld. Al met al een superfijne plek om in contact te zijn met andere bloemenfreaks. Ik heb het mezelf cadeau gedaan omdat ik voelde dat het de verandering voor mij teweeg zou brengen waar ik al zo lang naar verlangde.

Houd de social media kanalen van Floret in de gaten als je benieuwd bent naar de cursus. Ze lanceert regelmatig minicursussen met filmpjes die heel erg lijken op wat je in de Online Workshop krijgt. Zo kan je al een beetje proeven aan de sfeer en inhoud. In het najaar zal de workshop weer open gaan voor aanmeldingen. Mocht je meer willen weten over de workshop, stuur me dan gerust een berichtje. Ik deel mijn ervaringen graag met je!

Wie is jouw ultieme inspiratiebron voor wat je het liefste doet? En kende jij Floret al? Zo niet, veel plezier met dit pareltje!